Hacettepe Tıp Kim Kurdu? Bilincin, İnsanın ve Bilimin Psikolojik İzinde
Bir psikolog olarak her zaman şu soruya takılmışımdır: İnsan neden öğrenmek ister? Neden bazı insanlar bir bilimin doğuşuna öncülük ederken, bazıları sadece onu takip eder? Hacettepe Tıp Fakültesi’nin kuruluş hikâyesi de bu soruların derinlerine uzanır. Yüzeyde bu, bir kurumun tarihidir; ama derinlerde bir insan zihninin dönüşüm hikâyesi yatar.
Hacettepe Tıp Fakültesi’ni kuran kişi Prof. Dr. İhsan Doğramacı’dır. Ancak burada önemli olan yalnızca onun adı değil, o ismin ardındaki bilişsel, duygusal ve sosyal süreçleri anlamaktır. Çünkü her büyük girişim, bir insan zihninin bilinçli çabası kadar, duygusal bir inanç ve toplumsal bir bağlamın ürünüdür. “Hacettepe Tıp kim kurdu?” sorusu, bu yönüyle sadece bir bilgi değil, aynı zamanda bir psikolojik arketiptir.
Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Düşüncenin Mimarisi
Bilişsel psikoloji, insanın bilgi işleme süreçlerine odaklanır. Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın Hacettepe Tıp’ı kurma süreci de bu açıdan güçlü bir bilişsel yeniden yapılandırma örneğidir. 1950’lerin Türkiye’sinde tıp eğitimi belirli kalıplar içinde ilerlerken, o, düşünsel bir esneklikle yeni bir model geliştirmeyi hayal etti. Bu, klasik öğrenme şemalarının ötesine geçmek, bilgi üretiminin merkezine araştırmayı yerleştirmek anlamına geliyordu.
Bu bilişsel cesaret, “yaratıcı problem çözme”nin en net örneklerinden biridir. Doğramacı, yalnızca mevcut durumu analiz etmedi; onu yeniden anlamlandırdı. Bu anlamda Hacettepe Tıp, bir zihinsel devrimin kurumsallaşmış biçimidir. Her öğrenci, her araştırma, bu devrimin küçük bir nöronu gibidir.
Duygusal Psikoloji Perspektifinden: İnanç ve Tutkunun Rolü
Her kurucunun arkasında bir duygusal enerji vardır. Bu enerji, çoğu zaman bilinçdışından beslenir. Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın tıpa, çocuk sağlığına ve insan yaşamına duyduğu tutku, bir kurumun duygusal kimliğini şekillendirdi.
Duygusal psikolojiye göre, insan davranışlarını yönlendiren en güçlü etkenlerden biri anlam arayışıdır. Doğramacı için bu anlam, Türkiye’de modern tıp anlayışını inşa etmekti. Onun için Hacettepe sadece bir fakülte değil, bir psikolojik idealdir – insan yaşamına dokunmak, nesiller boyu sürecek bir iyileştirme zinciri yaratmak.
Bu tutku, fakültenin kültürüne de yansımıştır. Hacettepe Tıp öğrencilerinin çoğu, yalnızca bilgi değil, bir insanlık sorumluluğu duygusuyla yetişir. Bu da kurucunun duygusal mirasının kolektif bilince nasıl işlendiğini gösterir.
Sosyal Psikoloji Perspektifinden: Toplum ve Kimlik İnşası
Bir kurum, sadece bireysel bir zihin ürünü değildir; aynı zamanda sosyal bir yapıdır. Hacettepe Tıp, Türkiye’nin modernleşme sürecinde tıp eğitiminin yeniden tanımlanmasına katkı sağlayarak kolektif bir kimlik yaratmıştır.
Sosyal psikolojiye göre, bireyler kimliklerini grup içinde şekillendirir. Bu bağlamda Hacettepe Tıp, yalnızca doktorlar yetiştiren bir kurum değil; bir “aidiyet toplumu”dur. Her mezun, “Hacettepeli olmak” kimliğini taşır; bu kimlik, etik değerlerle, disiplinle ve bilimsel ciddiyetle beslenir.
Bu durum, sosyal etkileşimin bireysel davranış üzerindeki etkisini de açıklar. Kampüsün duvarları, yalnızca derslerin değil; değerlerin, davranış kalıplarının ve kolektif bilincin de şekillendiği alanlardır.
Kurucunun Psikolojik Mirası
Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın kurduğu Hacettepe Tıp Fakültesi, bir vizyonun somutlaşmış biçimidir. O vizyon, insan zihninin üç temel boyutuna dayanır: bilmek, hissetmek ve bağ kurmak.
Bilişsel açıdan, bilgiye ulaşmanın yollarını genişletmiştir. Duygusal açıdan, insan yaşamına dokunmanın önemini öğretmiştir. Sosyal açıdan ise, bilimin toplumsal bir sorumluluk olduğunu göstermiştir. Yani Hacettepe Tıp’ın kuruluşu, bir bireyin değil, bir bilincin ürünüdür.
Okuyucuya Psikolojik Bir Davet
Peki siz, kendi hayatınızda “kurucu düşüncelerinizin” farkında mısınız? İhsan Doğramacı’nın hikâyesi, sadece bir tıp fakültesinin doğuşu değil; insan zihninin dönüşüm kapasitesine dair bir aynadır.
Kendinize sorun: Ben hangi fikrin kurucusuyum? Hangi tutku beni harekete geçiriyor? Ve hangi toplumsal yapı içinde kendi kimliğimi yeniden inşa ediyorum?
Hacettepe Tıp kim kurdu? sorusu, belki de hepimize şunu fısıldar: Her insan, kendi iç dünyasının kurucusudur.